Szykuje się duża zmiana Kodeksu postępowania administracyjnego | Co do zasady

Po drugim czytaniu w Sejmie jest obecnie projekt dużej nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego, która może wprowadzić sporo istotnych zmian w procedurze postępowania przed organami administracji.

Wczoraj, tj. 8 marca br., odbyło się w Sejmie drugie czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 1183 oraz 1304), a pośród nich ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. O tym projekcie pisaliśmy już wcześniej, obecnie jest on jednak w dużo bardziej zaawansowanym stadium.

Biorąc pod uwagę zarówno ilość, jak i znaczenie poszczególnych proponowanych zmian, szykuje się jedna z największych, jeśli nie największa nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego (obok tej, która weszła w życie 11 kwietnia 2011 r.). Będzie ona co prawda w pełni stosowana do spraw nowych, tj. wszczętych po jej wejściu w życie (wyjątkiem są przepisy o mediacji, które będą mogły być stosowane także w sprawach wcześniej niezakończonych, również przed sądem administracyjnym), niemniej uwzględniając zaawansowanie prac i objętość regulacji już teraz warto pochylić się nad projektowanymi rozwiązaniami.

Wśród najistotniejszych zmian, które zgodnie z obecnym projektem wejdą w życie 1 czerwca br., można wskazać m.in.:

• zmiany w zasadach ogólnych postępowania, m.in. projektowany art. 7a k.p.a., zgodnie z którym przy nakładaniu obowiązku lub ograniczeniu albo odebraniu stronie uprawnienia wątpliwości co do treści normy prawnej powinny co do zasady być rozstrzygane na korzyść strony (choć wspomniany przepis przewiduje wyłączenia od tej zasady),
• milczące załatwienie sprawy, gdy przepis szczególny będzie tak stanowił (projektowane art. 122a-122g k.p.a.),
• wprowadzenie możliwości prowadzenia mediacji w postępowaniu administracyjnym (projektowane art. 96a-96n k.p.a.); dotąd prowadzenie postępowania mediacyjnego było możliwe wyłącznie przed sądem administracyjnym i w praktyce w nielicznych przypadkach,
• wprowadzenie do Kodeksu postępowania administracyjnego podstawowej regulacji dotyczącej wymierzania lub nakładania administracyjnych kar pieniężnych (projektowany Dział IVa k.p.a. i dodawane nim art. 189a-189k k.p.a.) – co stanowi istotne novum, bowiem obecnie zasadniczo taka ogólna regulacja nie jest przewidziana,
• możliwość wniesienia skargi do sądu administracyjnego bez skorzystania z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy (zatem w przypadku, gdy organem właściwym w I instancji jest organ w randze ministra lub samorządowego kolegium odwoławczego), zgodnie z projektowanym art. 52 § 3 p.p.s.a.

Zmiany te bardzo istotnie wpłyną na kształt i przebieg postępowania administracyjnego, a częściowo także sądowoadministracyjnego. Dlatego po uchwaleniu ustawy jedno z wydań naszego portalu poświęcimy w całości tej nowelizacji.

dr Maciej Kiełbowski, praktyka postępowań sądowych i arbitrażowych kancelarii Wardyński i Wspólnicy