spory sądowe | Co do zasady

W ostatnim czasie Sąd Najwyższy wydał kilka orzeczeń dotyczących instytucji potrącenia (art. 498 k.c.), które potwierdziły dotychczasową linię orzecznictwa i wypracowaną praktykę w obrocie prawnym i gospodarczym. Zmieniły się też przepisy dotyczące podnoszenia zarzutu przedawnienia w postępowaniu cywilnym.

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie 7 listopada 2019 r., zmieniła niektóre przepisy dotyczące wymogów formalnych pism procesowych i skutków ich niezachowania. Surowe zasady, niejasności co do właściwego sposobu usuwania braków formalnych oraz różna praktyka sądowa mogą skutkować ostatecznym zwrotem pisma i przegraniem sprawy z pozornie błahych przyczyn. Pełnomocnicy profesjonalni powinni więc zachować szczególną ostrożność.

Dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej z tytułu braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom – takie stanowisko zajął ostatnio Sąd Najwyższy w uchwale z 30 czerwca 2020 r. (III CZP 67/19).

Jeszcze przed ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego część przedsiębiorców – przewidując prawdopodobne skutki zbliżającej się pandemii – zdecydowała się na ubezpieczenie business interruption. Czy tego rodzaju ubezpieczenia mogą chociaż w części kompensować szkody związane z pandemią?

2 lipca 2019 r. podczas Haskiej Konferencji Prawa Prywatnego Międzynarodowego ogłoszono zawarcie nowej konwencji międzynarodowej – Konwencji Haskiej o uznawaniu i wykonywaniu orzeczeń zagranicznych w sprawach cywilnych lub handlowych (ang. Convention on the Recognition and Enforcement of Foreign Judgments in Civil or Commercial Matters). Reguluje ona uznawanie i wykonywanie orzeczeń wydanych w międzynarodowych sporach cywilnych i handlowych. Konwencja uzupełnia Konwencję Haską z 2005 r. w sprawie porozumień dotyczących właściwości sądu (ang. Convention on Choice of Court Agreements).

W naszym tegorocznym Roczniku pisaliśmy o podjętych przez Ministerstwo Sprawiedliwości pracach koncepcyjnych nad projektem rozporządzenia, które miało określać wzory pouczeń udzielanych na piśmie. Reforma Kodeksu postępowania cywilnego wprowadzona ustawą z 4 lipca 2019 r. przewidywała bowiem, że z uwagi na potrzebę ustandaryzowania pouczeń i zredagowania ich w sposób prosty i przystępny dla stron postępowania, Minister Sprawiedliwości określi ich wzory w drodze rozporządzenia w ciągu roku od dnia ogłoszenia ustawy nowelizującej. Po upływie dziesięciu miesięcy ustawodawca wycofuje się jednak z zaproponowanego rozwiązania i w drodze kolejnej tarczy antykryzysowej zamierza derogować przepisy reformy wprowadzające art. 5 § 2 i 3 k.p.c.

Rozmowa z Łukaszem Laskiem i Piotrem Golędzinowskim z praktyki postępowań sądowych i arbitrażowych o możliwościach pozasądowego rozwiązywania sporów, planowaniu na wypadek sporu i kosztownych pułapkach, których można uniknąć.

Sąd Najwyższy w wyroku dotyczącym odszkodowania z umowy ubezpieczenia wskazał, jak należy wyliczać jego wysokość. Omówił przy tym różne sposoby naprawienia w pieniądzu szkody majątkowej, jakie są możliwe w sprawach związanych z odpowiedzialnością ubezpieczyciela.

Niestabilna sytuacja ekonomiczna związana z pandemią Covid-19 wpływa także na branżę ubezpieczeniową. Uzależniony od zjawisk i trendów globalnych rynek ubezpieczeń będzie musiał w najbliższym czasie zmierzyć się z nową rzeczywistością gospodarczą, wypracować odpowiednie rozwiązania dla klientów i przygotować się na ochronę przed roszczeniami.

Pandemia Covid-19 wpływa na sytuację spółek oraz osób fizycznych. Wiele z nich zastanawia się, czy będą mogły skorzystać z ochrony ubezpieczeniowej w ramach zawartych umów ubezpieczenia. To samo pytanie zadają sobie przedstawiciele sektora ubezpieczeń.

Pandemia Covid-19 paraliżuje światową gospodarkę. Jednak to nie sam wirus uniemożliwia przedsiębiorcom prowadzenie działalności. Państwa, chcąc chronić obywateli przed zagrożeniem, wprowadzają bezprecedensowe ograniczenia obywatelskich praw i wolności. W rezultacie w niektórych branżach działalność gospodarcza jest całkowicie niemożliwa. W innych stała się dużo bardziej uciążliwa, kosztowna lub ryzykowna. Powoduje to burzliwą dyskusję na temat tego, kto powinien ponieść konsekwencje finansowe nakładanych na przedsiębiorców ograniczeń i wynikających z tego gigantycznych strat.

Egzekwowanie przez władze państwowe „epidemicznych” restrykcji (zakazów i nakazów) – pomimo wielu wątpliwości co do zgodności z konstytucją – aktualnie stanowi wykonywanie władzy publicznej zgodnie z prawem. Niemniej jednak nawet działania państwa w majestacie prawa mogą wiązać się z ryzykiem zakażenia COVID-19 lekarzy i pielęgniarek, patrolujących funkcjonariuszy itp. Powstały wskutek zakażenia ciężki rozstrój zdrowia (czy nawet śmierć osoby zakażonej) może przesądzić o odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na zasadzie słuszności.