spory sądowe | Co do zasady

Art. 3 k.p.c. przewiduje, że strony w postępowaniu cywilnym mają obowiązek dokonywać czynności zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Jest to przejaw dążenia do poznania prawdy w postępowaniu cywilnym. Koncepcja prawdy wywołuje jednak liczne spory w doktrynie i orzecznictwie, a wątpliwości ujawniające się w toku postępowania dowodowego często są wyjaśniane w drodze orzeczeń Sądu Najwyższego.

Protokół, jako swego rodzaju sprawozdanie, ma na celu utrwalenie przebiegu posiedzenia. Jego sporządzenie umożliwia zapoznanie się z tokiem dokonanych czynności oraz skontrolowanie ich prawidłowości. Wprowadzenie protokołu elektronicznego wywołało jednak trochę wątpliwości technicznych, które wyjaśnia uchwała Sądu Najwyższego.

Agentowi handlowemu po zakończeniu współpracy ze zleceniodawcą należy się świadczenie wyrównawcze, jeśli sprowadził dla swojego mocodawcy „nowych” klientów lub doprowadził do znacznego zwiększenia obrotów z klientami „starymi”. Co jednak w wypadku, gdy klient wprawdzie jest „stary”, a obroty znacznie nie wzrosły, ale agent skłonił klienta do zakupu produktów czy usług, których wcześniej nie zamawiał?

Tematyka odpowiedzialności odszkodowawczej władzy publicznej nie jest powszechnie znana. Wiele osób nie jest świadomych szerokich uprawnień, którymi dysponują w związku z działaniami organów władzy publicznej. W efekcie poszkodowani nie dochodzą zwykle naprawienia szkód powstałych w związku z działalnością szeroko rozumianej administracji publicznej.

W dawnych czasach przyjmowano, że król jest nieomylny, a podważanie jego sądów zwykle kończyło się nieszczęśliwie dla kwestionującego. Dziś, szczęśliwie dla ludu, istnieją narzędzia pozwalające egzekwować odpowiedzialność władzy zarówno za jej działanie, jak i zaniechanie.

Potencjalnie można dochodzić od Skarbu Państwa odszkodowania za szkodę wynikającą z naruszenia prawa UE, np. z niewdrożenia unijnej dyrektywy. Trudności proceduralne sprawiają jednak, że mało kto decyduje się na takie rozwiązanie.

Odpowiedzialność władzy publicznej za niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie rozciąga się również na opieszałe funkcjonowanie sądów, naruszające prawo jednostki do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Stwierdzenie przewlekłości postępowania umożliwia sądowe dochodzenie naprawienia szkody z niej wynikłej.

Każdy, kto poniósł szkodę spowodowaną naruszeniem prawa konkurencji, ma prawo do pełnego jej naprawienia – także podmioty poszkodowane pośrednio. Taka idea ma być zapisana w ustawie implementującej dyrektywę 2014/104/UE. Powinno to znacznie ułatwić dochodzenie roszczeń o naprawienie szkód spowodowanych naruszeniem prawa konkurencji.

Z dniem 1 stycznia 2016 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego powodująca wzrost znaczenia mediacji i istotnie zmieniająca przepisy w tym zakresie. Będzie to miało wpływ także na przebieg postępowań sądowych wszczynanych po tej dacie.

Termin odroczenia ogłoszenia wyroku ma charakter instrukcyjny, usprawniający postępowanie. Jego przekroczenie nie powoduje negatywnych skutków procesowych i nie wpływa na dopuszczalność apelacji. W skrajnych przypadkach może mieć jednak wpływ na wynik sprawy.

Zmiana przepisów Kodeksu postępowania cywilnego umożliwi dokonywanie czynności procesowych przez internet.

Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały dotyczącej skutków prawnych zawezwania do próby ugodowej w sytuacji, gdy strony są związane zapisem na sąd polubowny. Wydaje się jednak, że trzeba wówczas wziąć pod uwagę sposób sformułowania tego zapisu.